ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (ΜΕΡΟΣ Δ΄)

19ον  Ἐλευθερώνει ἀπό τούς δαίμονες.
«Ὁ χαρακτὴρ τῆς ἀγίας μορφῆς σου, τοὺς δαίμονας φυγαδεύει».

 
15 διάβολος εἶναι ὁ Κύριος ἀντίπαλος καί ἐχθρός τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Κύριος τόν χαρακτήρισε «ἀνθρωποκτόνον ἀπ᾽ ἀρχῆς». (Ἰω. η´, 44)  Διότι ὁ διάβολος προκαλεί τούς ἐξωτερικούς καί ἐσωτερικούς πειρασμούς στόν ἄνθρωπο  καί ἐπιδιώκει μέ κάθε τρόπο καί μέσο τήν ὁριστική ἀποκοπή του ἀπό τόν Θεό, δηλαδή ἐπιθυμεῖ καί ἐπιδιώκει τόν πνευματικό θάνατο τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ δαιμονολογία τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι σαφής στό θέμα αὐτό, ἕνας δέ ἀπό τούς βασικούς σκοπούς τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ  ἦταν «ἵνα λύσῃ ( = διαλύσει) τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου». (Ἰω. Α´, γ´, 8)
Ὁ διάβολος ἑπομένως εἶναι ὁ οὐσιαστικός ἐχθρός τῆς φυσικῆς καί πνευματικής ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός ἀποδίδει τήν ἀλήθεια αὐτή μέ τήν ἑξῆς ζωντανή εἰκόνα: «Εἶναι τόσο τό μίσος τοῦ διαβόλου ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου πού, ἄν μποροῦσε, θά ἔκοβε μέ ἕνα μεγάλο σπαθί καί μέ μιᾶς τά κεφάλια ὅλων τῶν ἀνθρώπων»!
Ἡ ἐχθρότητα ὅμως τοῦ διαβόλου συγκεντρώνεται κυρίως ἐναντίον τῆς πνευματικής ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ἐδῶ προβάλλει τήν μεγαλύτερη ἀντίστασή του καί χρησιμοποιεῖ κάθε μέσο γιά νά σταματήσει κάθε σχετική προσπάθεια, τοῦ ἀνθρώπου ἤ γιά νά γκρεμίσει ὅ,τι καλό εἶναι δυνατόν νά οἰκοδόμησε στό μεταξύ. Ὁ διάβολος λέγεται καί «μισόκαλος» διότι μισεῖ καί ἀπεχθάνεται τό καλό, τό ὡραῖο καί τό ἅγιο.

Ἀπό τό ἄλλο ὅμως μέρος, ἡ αἰωνόβια πείρα τῶν ἀγωνιστῶν καί πρωτοπόρων τῆς πνευματικῆς ζωῆς μαρτυρεῖ, ὅτι τόν ἐχθρό αὐτό ἐξουδετερώνει ὄχι τόσο ἡ δύναμη καί ἡ θέληση τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά ὁ Σταυρός καί τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ἡ Εἰκόνα καί ἡ παρουσία τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων.
Ἡ ἐπίκληση τῆς παρουσίας καί τῶν πρεσβειῶν τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων «καίει» τόν διάβολο καί τόν αναγκάζει νά ἐξαφανισθεῖ: «ὁ χαρακτὴρ τῆς ἁγίας μορφῆς σου, τοὺς δαίμονας φυγαδεύει»!
Γι' αὐτό καί δέν νοεῖται χριστιανός ἀγωνιστής πού δέν θά ἔχει στό σπίτι του, στό κατάστημά του, στό αὐτοκίνητό του τήν Εἰκόνα τῆς Παναγίας. Αὐτό βέβαια δέν σημαίνει ὅτι ἡ Εἰκόνα τῆς Θεοτόκου ἀντικαθιστᾶ τήν συνειδητή προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νά ἀντισταθεῖ στούς πειρασμούς τοῦ πονηροῦ.Ἀντίθετα, ἡ συμπαράσταση τῆς Παναγίας ἔρχεται νά προσθέσει δύναμη καί νά αὐξήσει τήν ἀποτελεσματικότητα τῶν προσπαθειῶν τῶν ἀνθρώπων γιά τήν ὑπερνίκηση τοῦ ἐχθροῦ. Τότε ἀκριβῶς ἐπεμβαίνει ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ καί «συντρίβει τὸν σατανᾶν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ». (Ρωμ. ιστ´, 20)


20ον  Σώζει τούς πιστούς.
«Ἡ τοὺς πιστοὺς ἀπαύστως ἐπισκιάζουσα».

 
7 Παναγία σκεπάζει μέ τήν χάρη της πρωτίστως καί «ἀπαύστως τοὺς πιστούς», τά μέλη τῆς στρατευομένης Ἐκκλησίας, τούς ἀγωνιζομένους χριστιανούς.
Ἡ Θεοτόκος γνωρίζει τόν ἀγώνα πού κάνουν οἱ πιστοί καί τά ἐμπόδια πού συναντοῦν. Γνωρίζει τί σημαίνει νά ἀγωνίζεται κανείς ἐναντίον τῆς φύσεώς του, τοῦ περιβάλλοντός του, τοῦ «κόσμου». Γνωρίζει πόσο φοβερά εἶναι «τὰ πεπυρωμένα βέλη τοῦ πονηροῦ τὰ  καθ᾽ ἡμῶν δολίως κινούμενα». Καί ἀπό τό ἄλλο μέρος γνωρίζει τίς ἀσθενικές μας δυνάμεις....
Γιά ὅλους αὐτούς τούς λόγους, ἡ Παναγία ἐπισκιάζει  ἰδιαίτερα τούς πιστούς μέ τήν χάρη τῆς, «ὃν τρόπον ἡ ὄρνις... τὰ νοσσία ἑαυτῆς». (Ματθ. κγ´, 37)  Μέσα στόν Ναό μᾶς θερμαίνει μέ τήν παρουσία της. Καί ὀπτικά ἀκόμα, καθώς τήν βλέπουμε στήν κόγχη τοῦ Ἱεροῦ ἔχουμε τήν αἴσθηση ὅτι μᾶς ἀγκαλιάζει ὅλους «ὑπὸ τὰς πτέρυγας». (Λουκ. ιγ´, 34)
Ἡ προστασία ὅμως τῆς Παναγίας ἐκτείνεται καί ἔξω ἀπό τόν Ναό: Μέσα στήν καθημερινή ζωή τῶν πιστῶν καί ἰδιαίτερα στίς ὧρες τῆς ἀνάγκης καί στίς δύσκολες περιστάσεις. Ἡ Παναγία τότε γίνεται τό δεξί χέρι τῶν πιστῶν. Ἤ ἀκαταγώνιστη καί «ἡ μόνη προστασία» τους. Ἡ Παναγία ἐπισκιάζει τούς πιστούς διότι αὐτοί εἶναι «σάρξ ἐκ τῆς σαρκὸς» της. Οἱ πιστοί εἶναι «ἀδελφοὶ τοῦ Χριστοῦ», ἑπομένως καί δικά της παιδιά. Ἡ Μητέρα συνήθως σκεπάζει τά παιδιά της, ὅταν αὐτά πέφτουν νά κοιμηθοῦν. Τό ἴδιο κάνει καί ἡ Μητέρα τῶν πιστῶν, ἡ Θεοτόκος. Σκεπάζει τούς πιστούς, νύχτα καί μέρα «ἀπὸ παντός πράγματος ἐν σκότει διαπορευομένου καί ἀπὸ συμπτώματος (=κακό συναπάντημα) καί δαιμονίου μεσημβρινοῦ». (Ψαλμ. 90, 6)
Γι' αὐτό καί ἡ καταφυγή τῶν πιστῶν στήν Παναγία πρέπει νά εἶναι συνεχής καί ὁλόψυχη: «Τήν πᾶσαν ἐλπίδα μου εἰς σέ ἀνατίθημι Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξον ἡμᾶς ὑπό τήν σκέπην σου».


21ον  Ὁδηγεῖ τούς πιστούς.

«Μόνη ὑπάρχεις ἀπλανὴς ὁδηγία τῶν πιστῶν».


7Παναγία δέν εἶναι μόνο προστάτις, ἄλλα εἶναι  καί ὁδηγός τῶν πιστῶν. Εἶναι ἡ Ὁδηγήτρια, πού ὁδηγεῖ σταθερά τούς πιστούς στόν προορισμό τους, στήν πατρίδα τους: τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ!
Ὁδηγός γίνεται ἐκεῖνος πού γνωρίζει καλά τά διάφορα  μέρη, τούς δρόμους, τά μονοπάτια. Καί τά γνωρίζει διότι ἀσφαλῶς τά περπάτησε προηγουμένως καί τά γνώρισε ὁ ἴδιος πέτρα μέ πέτρα, βράχο μέ βράχο, πιθαμή μέ πιθαμή. Τέτοιοι εἶναι οἱ ὁδηγοί πού ὁδηγοῦν τόν στρατό μέσα ἀπό τά παρθένα δάση. Τέτοιοι οδηγοί προπορεύονται στίς ὀρειβατικές   ἤ ἐκδρομικές ὁμάδες πού ἀνεβαίνουν στίς πανύψηλες κορφές τῶν βουνῶν. Χωρίς τούς ὁδηγούς αὐτούς δέν θά ἔφθαναν ποτέ στόν προορισμό τους, δέν θά ἔφθαναν ποτέ στήν πολυπόθητη κορφή.
Ἡ Παναγία εἶναι ἕνας τέτοιος ὁδηγός. Διότι αὐτή γνωρίζει καλά τόν δρόμο πρός τήν πατρίδα. Βάδισε τούς δρόμους καί τά μονοπάτια της ἀπό τά πρῶτα της κιόλας βήματα καί βῆμα μέ βῆμα περπάτησε ὅλο τόν μακρύ δρόμο μέχρι τό τέρμα. Ξέρει, λοιπόν, καλά τόν δρόμο. Γι' αὐτό καί εἶναι «ἀπλανὴς ὁδηγὸς» ἐκείνων πού θά θελήσουν νά τήν ἀκολουθήσουν.Χωρίς καθυστερήσεις, χωρίς παραπλανήσεις, χωρίς ἀμφιβολίες θά τούς ὁδηγήσει ὁπωσδήποτε στόν προορισμό τους: στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ!
Ἕνας λόγος γιά τόν ὁποῖο σήμερα ὑπάρχουν τόσοι παραπλανημένοι, τόσοι χαμένοι, τόσοι ἀγνοούμενοι, τόσοι ἐκτροχιασμένοι, τόσοι αἰχμάλωτοι ἀπό τόν ἐχ-ρό στόν δρόμο καί τήν μάχη τῆς ζωῆς εἶναι διότι ὅλοι αὐτοί ἔμειναν χωρίς ὁδηγό. Οἱ μυστικές ὑπηρεσίες τοῦ ἐχθροῦ κατώρθωσαν καί ἐξουδετέρωσαν τούς ὁδηγούς τῶν σύγχρονων ἀνθρώπων. Ἡ Παναγία ἦταν ἀπό τούς πρώτους. Καί νά σκεφθεῖ κανείς ὅτι ἡ «πέμπτη φάλαγξ» τοῦ ἐχθροῦ κατώρθωσε νά χρησιμοποιήσει τούς ἴδιους τούς χριστιανούς στήν ἐξουδετέρωση τῆς ὁδηγητικῆς παρου¬σίας τῆς Παναγίας μέσα στήν Ἐκκλησία καί τήν ἱστορία. Διότι οἱ πρῶτοι πού ἀρνήθηκαν τόν ὁδηγητικό ρόλο τῆς Παναγίας ἦσαν οἱ «χριστιανοί» τῆς Μεταρρυθμίσεως, τόν ΙΣΤ´ αἰώνα. Ἔτσι ἄρχισε ἡ πνευματική ταλαιπωρία, τῆς Δύσεως πού σήμερα ἔχει φθάσει σέ φοβερά ἀδιέξοδα.
Ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶχε καί ἔχει τήν Παναγία τήν Ὁδηγήτρια! Στόν οὐρανό τῆς Ἀνατολῆς δέν ἔσβησε τό Ἄστρο τῆς. Αὐτό τό Πολικό Ἀστέρι τῆς ζωῆς ἄς μήν τό χάσουμε ποτέ. Ὁσεσδήποτε θύελλες κι ἄν ξεσπάσουν.


22ον  Πρεσβεύει ὑπέρ τῆς ζωῆς καί τῆς ψυχῆς.

«Πρεσβεύουσα ἀπαύστως ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν».

 
Η7 Παναγία πρεσβεύει «ἀπαύστως», εἰδικώτερα «ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν», δη-λαδή ὑπέρ τῆς ψυχοσωματικῆς ὑπάρξεώς μας.
Ἡ λέξη «ψυχή» ἔχει διπλή ἔννοια στήν Ἁγία Γραφή. Ἀλλοῦ ἔχει τήν ἔννοια τοῦ πνευματικοῦ μέρους τῆς ἀνθρώπινης   ὕπαρξης  «μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι», (Ματθ. ι´, 28)  καί ἀλλοῦ σημαίνει τήν ὅλη ψυχοσωματική ζωή τοῦ ἀνθρώπου  «ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων». (Ἰω. γ´, 11)
Τό ξεκαθάρισμα αὐτό δίνει συγχρόνως καί μιά ἀπάντηση σέ ὅσους κατηγοροῦν ἤ ἐπικρίνουν τόν χριστιανισμό καί τήν Ἐκκλησία ὅτι τάχα ἐνδιαφέρονται μόνο γιά τήν «ψυχή» καί ὄχι γιά τό «σῶμα» καί γενικά τά ἐγκόσμια πράγματα! Οἱ ἐπικριτές ἀγνοοῦν φαίνεται τήν διπλή αὐτή σημασία τῆς λέξεως «ψυχή». Γι' αὐτό, ἄς προσέξουν. Ὅταν λέμε, ὅτι ἡ Παναγία πρεσβεύει «ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν», ἐννοοῦμε ὅτι ἡ Θεομήτωρ, μέ τήν εὐπρόσδεκτη ἀπό τόν Θεό προσευχή της, καλύπτει ὁλόκληρη τήν ψυχοσωματική  ὕπαρξή μας, καί τήν ψυχή καί τό σῶμα. Ἄς φέρουμε ἕνα σχετικό παράδειγμα: Τό σῆμα S.O.S. (= Save Our Souls) δηλαδή σῶστε τίς ψυχές μας, πού στέλνει ἕνα πλοῖο πού κινδυνεύει, ἔχει τήν ἔννοια «σῶστε τίς ζωές μας» καί ὄχι βέβαια «σῶστε τίς ψυχές καί ὄχι τά σώματά μας», διότι αὐτό θά ἦταν, τό λιγότερο, παραλογισμός καί τερατολογία!!
Παραλογισμός, τερατολογία, ἀλλά καί ἀσέβεια θά ἦταν γιά τήν Ἐκκλησία, πού πιστεύει καί διδάσκει ὅτι ὁ Θεός δημιούργησε τόν ἄνθρωπο σάν σύνθετη  ὕπαρξη ἀπό πνεῦμα καί σῶμα νά προσεύχεται γιά τό ἕνα μόνο συνθετικό τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου καί τό ἄλλο νά τό ἀγνοεῖ   ἤ καί νά τό περιφρονεῖ. Στήν περίπτωση πού θά ἔκανε ἕνα τέτοιο λάθος, θά ἀκουγόταν αὐστηρή ἡ φωνή τοῦ Χριστοῦ. «Ὅ ὁ Θεός συνέζευξεν, ἄνθρωπος μή χωριζέτω». (Ματθ. στ´, 6)
Αὐτό ὅμως δέν σημαίνει, ὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν προσεύχεται εἰδικώτερα καί γιά τήν «ψυχή», μέ τήν ἔννοια τοῦ πνευματικοῦ συστατικοῦ τῆς ὑπάρξεώς μας. Τό ἐνδιαφέρον ὅμως αὐτό τῆς Ἐκκλησίας γιά τήν «ψυχή» τῶν ἀνθρώπων δέν ἔχει τήν ἔννοια ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀγνοεῖ  ἤ καί περιφρονεῖ τό ὑλικό σῶμα καί τίς ὑλικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά ὅτι φροντίζοντας γιά τό οὐσιωδέστερο καί πολυτιμότερο, δηλαδή τήν ψυχή, ἐξασφαλίζει καί στό δευτερεῦον, δηλαδή στό σῶμα, ὑγεία, τροφή, ἔνδυμα, χαρά κλπ.
Εἰδικώτερα ὅμως γιά τήν ἔκφραση «σῶσον τάς ψυχάς ἡμῶν» πού ἐπαναλαμβάνει συνεχῶς ἡ Ἐκκλησία, θά μπορούσαμε νά ποῦμε τά ἕξης: Ἡ προσευχή τῆς Εκκλησίας γιά τήν «σωτηρία τῆς ψυχῆς μας» ἀναφέρεται (σέ ὁρισμένες ἰδίως περιπτώσεις) πράγματι στό πνευματικό μέρος τῆς ὑπάρξεώς μας, δηλαδή στήν ψυχή, καί εἰδικώτερα γιά τήν «τύχη» τῆς ψυχῆς μας μετά τόν χωρισμό της ἀπό τό σῶμα, μετά δηλαδή ἀπό τόν θάνατο. Διότι, μετά τόν θάνατο, ἀκολουθεῖ ἡ «μερική κρίσις» κάθε ψυχῆς, ἡ ὁποία προηγεῖται ἀπό τήν «γενική καί καθολική κρίσι» τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ. Ἡ «μερική κρίσις» εἶναι ἀποφασιστική καί προδικάζει τά ἀποτελέσματα τῆς γενικῆς ὁριστικῆς κρίσεως. Λόγω, λοιπόν, τῆς μεγάλης σημασίας πού ἔχει ἡ πρώτη αὐτή κρίση, στήν Μέση Κατάσταση τῶν Ψυχῶν, μετά τόν θάνατο καί πρίν ἀπό τήν Γενική Κρίση, ἡ Ἐκκλησία καταφεύγει ἐπίμονα στίς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων γιά τήν «σωτηρία τῶν ψυχῶν ἡμῶν».


23ον  Σώζει ἀπό τόν ψυχικό θάνατο.
«Τοῦ πρεσβεύειν καὶ σῴζειν ἀπό... θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν».

 
8άνατος τῆς ψυχῆς εἶναι ὁ ὁριστικός ἀποχωρισμός της ἀπό τόν Θεό. Τόν χωρισμό αὐτό τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου θά ἀκολουθήσει ἀσφαλῶς καί τό σῶμα του, μετά τήν Ἀνάσταση, θά εἶναι δηλαδή ψυχοσωματικός χωρισμός, καί οὐσιαστικός «δεύτερος θάνατος». (Ἀποκ. κα´, 8)
Ἡ προστασία τῆς Παναγίας καλύπτει ὅλες τίς ἀνάγκες καί τά παθήματα τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, ὅπως εἴδαμε. Ἡ θαυματουργική χάρη τῆς Θεοτόκου σώζει τόν ἄνθρωπο ἀκόμα καί ἀπό τόν σωματικό θάνατο (πρῶτος θάνατος). Ἡ ὕψιστη ὅμως δωρεά τῆς Παναγίας μας εἶναι ὅτι μέ τίς πρεσβεῖες της ἀποτρέπει τήν μεγαλύτερη καταστροφή καί ἀποτυχία τοῦ ἄνθρώπου: τόν θάνατο τῆς ψυχῆς (δεύτερος θάνατος). Ἡ προστασία ἑπομένως τῆς Παναγίας ἔχει τοῦτο τό μοναδικό: τό ὅτι καλύπτει τόν ἄνθρωπο καί ἔναντι τοῦ ψυχοσωματικοῦ δευτέρου θανάτου.
Ὁσοδήποτε καί ἄν προοδεύσει ἡ ἰατρική καί ἡ χειρουργική στήν ἐποχή μας καί στίς ἑπόμενες γενεές τό μόνο πού θά μπορέσει ἴσως νά κατορθώσει εἶναι νά ἀναβάλει γιά μερικές δεκάδες ἤ καί ἑκατοντάδες χρόνια  τόν σωματικό θάνατο. Τόν πρῶτο θάνατο! Ἀπό τόν δεύτερο ὅμως καί οὐσιαστικό θάνατο καμιά επιστήμη καί τίποτε δέν θά μπορέσει νά προστατεύσει τόν ἄνθρωπο. Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν δεύτερο, ψυχοσωματικό θάνατο εἶναι θέμα πού εξαρτάται ἀπόλυτα ἀπό τόν μόνιμο καί σταθερό προσανατολισμό του πρός τόν Θεό, ἀπό τήν πίστη δηλαδή, στόν Θεό καί ἀπό τήν συμμετοχή του στήν ζωή τῆς Εκκλησίας.
Ἐκεῖνο πού φοβούμαστε ὅλοι, δυστυχῶς, εἶναι ὁ σωματικός μόνο θάνατος. Ἐνῶ, ὁ πιό φοβερός, ὁ πιό ἀπαίσιος καί τραγικός εἶναι ὁ δεύτερος, ὁ ψυχοσωματικός καί αἰώνιος χωρισμός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, πού ἐλάχιστα τόν σκεπτόμαστε... Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ μόνος παράγων πού μᾶς μιλάει μέ τήν γλώσσα τῆς ἀλήθειας. Καί γι' αὐτό μόνο μέσα στήν Ἐκκλησία μπορεῖ τελικά ὁ άνθρω¬πος νά κερδίσει τήν σωτηρία του ἀπό τόν δεύτερο θάνατο, τόν ψυχικό.


24ον  Πρεσβεύει τήν ὥρα τοῦ θανάτου.
«Ἐν ὥρα με τῇ φοβερᾷ τοῦ θανάτου, ἐλευθέρωσον, κατηγορούντων δαιμόνων».


Η7 προστασία τῆς Παναγίας ἁπλώνεται καί κατά τήν ὥρα τοῦ σωματικοῦ θανάτου τοῦ χριστιανοῦ. Τήν ὥρα δηλαδή, ἐκείνη πού κανένας ἄνθρωπος δέν μπορεῖ πιά νά τόν βοηθήσει. Ἡ βοήθεια δέ καί ἡ συμπαράσταση τῆς Θεοτόκου κατά τήν ὥρα τοῦ θανάτου συνίσταται στήν ἀπαλλαγή τῆς ψυχῆς τοῦ πιστοῦ ἀπό τίς κατηγορίες τῶν δαιμόνων πού ὀνομάζονται «τελώνια».
Ἡ Παναγία ἔχει τήν δύναμη καί τήν ἐξουσία νά ἀπελευθερώνει τήν ψυχή ἀπό τίς φανταστικές ἤ ἄδικες ἤ ὑπερβολικές κατηγορίες τῶν «τελωνίων». Ἄν ἡ εἰκόνα καί «ὁ χαρακτὴρ τῆς ἁγίας μορφῆς τῆς τοὺς δαίμονας φυγαδεύῃ», πολύ περισσότερο ἡ ζωντανή παρουσία της. Ἡ παρουσία τῆς Παναγίας στήν προκειμένη περίπτωση εἶναι δυναμική καί συντριπτική καί ἐξουδετερώνει τίς τελευταῖες ἑστίες ἀντιστάσεως τοῦ ἐχθροῦ, προκειμένου ἡ ψυχή τοῦ χριστιανοῦ νά περάσει τίς πύλες τοῦ Οὐρανοῦ.
Στούς πολέμους δημιουργοῦνται συνήθως συμμαχίες, πολλές δέ καί ἀποφασιστικές μάχες κερδίζονται χάρη στήν ἔγκαιρη ἐπέμβαση τῶν συμμάχων. Στόν «ἀόρατο πόλεμο», καί τόν «καλόν ἀγώνα» ἡ συμμαχία τῆς Παναγίας ἔχει ἀποφασιστική σημασία. Ἰδίως στίς τελευταῖες στιγμές του. Ἡ συμβολή τῆς Παναγίας ἔρχεται ἀκριβῶς τήν ὥρα πού χρειάζεται καί ὅταν πιά οἱ ἀνθρώπινες δυνάμεις ἀδρανοῦν.
«Ὁ καλός φίλος στήν ἀνάγκη φαίνεται»! Αὐτό ἰσχύει απόλυτα γιά τήν Παναγία πού εἶναι κάτι πάρα πάνω ἀπό «φίλος» μας. Εἶναι Μητέρα μας. Σάν Μητέρα θά εἶναι κοντά μας στήν φοβερή ὥρα τοῦ θανάτου μας καί σάν Παναγία θά μᾶς χαρίσει τήν τελευταία της προστατευτική ἐξυπηρέτηση, σκεπάζοντάς μας ἀπό τίς ἐπιθέσεις τῶν ἀνελέητων τελωνίων.
Γι' αὐτό καί ἡ ὀρθόδοξη εὐσέβεια ὑποβάλλει στήν Παναγία ἕνα ἀπό τά ὡραιότερα αἰτήματα: «Ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἐξόδου μου, τὴν ἀθλίαν μου ψυχὴν περιέπουσα (=νά τήν μεταχειρισθείς μέ πολλή προσοχή) καὶ τὰς σκοτεινὰς ὄψεις τῶν πονηρών δαιμόνων πόρρω (=μακριὰ) αὐτῆς ἀπελαύνουσα (= νά διώξεις).


25ον  Πρεσβεύει τήν ὥρα τῆς κρίσεως.
«Ἐν τῇ φοβερᾷ ἡμέρα τῆς κρίσεως».

 
7 ὀρθόδοξη πνευματικότητα ἐξαντλεῖ καί τό τελευταῖο χρονικό περιθώριο τῆς πρεσβευτικῆς ἁρμοδιότητας τῆς Θεοτόκου, πού τελειώνει τήν ἔσχατη ἡμέρα τῆς ἱστορίας. Ἀλλά ἡ μέρα αὐτή γιά τόν ἄνθρωπο εἶναι ἡ φοβερή μέρα τῆς παγκοσμίου Κρίσεως. « Ὦ ποία ὥρα τότε καὶ ἡμέρα φοβερά!». Μέσα ὅμως στήν δεινότητα τῶν στιγμῶν ἐκείνων, ὁ πιστός βλέπει νά ὑπάρχει ἀκόμα, ἡ ἤρεμη, γλυκιά, ἀλλά καί παντοδύναμη παρουσία τῆς Παναγίας. Οἱ πρεσβεῖες της ἰσχύουν ἀκόμα. Ὁ θρόνος τῆς βρίσκεται ἀκόμα κοντά, δίπλα, «ἐκ δεξιῶν» τοῦ Υἱοῦ πού τώρα εἶναι Κριτής μας. Καί ἐπειδή στό δικαστήριο αὐτό τά πάντα ἐξαρτῶνται ἀπό τόν Κριτή, ἡ Ἐκκλησία πιστεύει ὅτι «πολλὰ ἰσχύει δέησις Μητρός πρὸς εὐμένειαν Δεσπότου»! Ἡ Παναγία ἀκόμα καί τήν μέρα καί τήν ώρα τῆς Κρίσεως θά πρεσβεύει ὑπέρ ἡμῶν!
Τήν πεποίθηση αὐτή τῆς ὀρθόδοξης εὐλάβειας τήν συναντᾶμε ἀποτυπωμένη στήν Εἰκόνα τῆς Δεήσεως, στήν ὁποία ὁ Χριστός ἔνθρονος εἰκονίζεται στήν μέση, δεξιά του ἡ Παναγία καί ἀριστερά του ὁ Πρόδρομος. Ἡ Εἰκόνα αὐτή εἶναι ἐμπνευσμένη ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο δεχόταν σέ ἀκρόαση ἤ δίκαζε ὁ Βυζαντινός Αὐτοκράτορας. Αὐτός καθόταν στόν θρόνο του, δεξιά δέ καί ἀριστερά του, στέκονταν οἱ συναυτοκράτορες ἤ οἱ σύμβουλοι τοῦ θρόνου, πού ἔσκυβαν καί ψιθύριζαν στό αὐτί τοῦ Ἀύτοκράτορα τίς ἀπόψεις τους γιά τό ὑποβαλλόμενο  αἴτημα ἤ γιά τό δικαζόμενο πρόσωπο.
Ἡ σκηνή αὐτή ἐνέπνευσε τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα νά φτιάξει τήν Εἰκόνα τῆς «Δεήσεως», τοποθετώντας δεξιά καί ἀριστερά τοῦ Παντοκράτορα τούς δύο βασικούς μας πρεσβευτές τήν Παναγία καί τόν Πρόδρομο. Τούς δύο αὐτούς Πρεσβευτές καί ἰδίως τήν Παναγία παρακαλεῖ ἡ ὀρθόδοξη ψυχή νά εἰσηγηθεῖ «εὐμενῶς» στόν θεῖο Κριτή. Τήν ἴδια σύνθεση τῶν Τριῶν Προσώπων τῆς «Δεήσεως» τήν βλέπουμε καί στό Ἅγιο Δισκάριο καθώς καί στό Εἰκονοστάσι. Ὅλα αὐτά ἐκφράζουν τήν πεποίθηση τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ἡ ἀπόφαση τοῦ Κριτή γιά κάθε πιστό θά εἶναι ἐπιεικής καί φιλάνθρωπη. Αὐτή τήν πεποίθηση ἐκφράζει καί τό ἀκόλουθο τροπάριο: «Κύριε, εἰ μὴ τοὺς Ἁγίους σου εἴχομεν πρεσβευτὰς καὶ τὴν σὴν ἀγαθότητα συμπαθοῦσαν ἡμῖν, πῶς ἐτολμῶμεν, Σῶτερ, ὑμνῆσαι σέ, ὄν εὐλογοῦσιν ἀπαύστως  Ἄγγελοι. Καρδιογνῶστα, φεῖσαι τῶν ψυχῶν ἡμῶν».


26ον  Πρεσβεύει γιά τήν μή διαπόμπευση τοῦ πιστοῦ.

 
5ἰδικώτερα, τρία εἶναι τά αἰτήματα πού ἡ ὀρθόδοξη εὐσέβεια ὑποβάλλει στήν Παναγία σχετικά μέ τήν μέρα καί τήν ὥρα τῆς Παγκοσμίου Κρίσεως.
Τό πρῶτο εἶναι ἡ μή διαπόμπευση τοῦ πιστοῦ. «Μή μου ἐλέγξῃ τὰς πράξεις ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων».
Τό αἴτημα αὐτό εἶναι ἴσως ἐμπνευσμένο ἀπό τά ἰσχύοντα στήν διαδικασία τῶν ἀνθρωπίνων δικαστηρίων, ὅπου ὑπάρχει ἡ δυνατότητα νά δικαστεῖ κάποιος «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν». Ὁ πιστός εὐλαβεῖται καί ντρέπεται τούς ἁγίους Ἀγγέλους καί δέν θέλει νά ἐκτεθεῖ μπροστά στά μάτια τους. Ζητάει, λοιπόν, νά μήν δικαστεῖ «ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων», νά μήν ἀκούσουν καί νά μήν μάθουν οἱ Ἄγγελοι τά ἁμαρτήματά του.
Δέν γνωρίζουμε βέβαια ἄν θά ὑπάρχουν τέτοιες δυνατότητες στό παγκόσμιο δικαστήριο. Ὡστόσο μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι μόνο δύο περιπτώσεις ὑπάρχουν νά μήν ἐλεχθοῦν οἱ ἁμαρτωλές πράξεις τῶν ἀνθρώπων: ἡ περίπτωση πού ὁ  ἄνθρωπος δέν ἁμάρτησε (καί ἑπομένως δέν τίθεται θέμα κρίσεως) καί ἡ περίπτωση τῆς μετανοίας. Γιά τήν δεύτερη αὐτή περίπτωση ἔχουμε ρητή τήν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ: «Καθαριῶ αὐτοὺς ἀπὸ πασῶν τῶν ἀδικιῶν αὐτῶν ὧν ἡμάρτοσάν μοι καὶ οὐ μὴ μνησθήσομαι ἁμαρτιῶν αὐτῶν, ὧν ἥμαρτόν μοι». (Ἰερεμ. μ´, 8)  Καί ἐπειδή ή πρώτη περίπτωση (τῆς ἀνεξαρτησίας) ἰσχύει μόνο γιά τόν Χριστό καί τήν Παναγία, τό αἴτημα τῆς μή ἀνακοινώσεως τῶν ἁμαρτιῶν μόνο μέσα στά πλαίσια τῆς δεύτερης περίπτωσης μπορεῖ νά σταθεῖ. Ὁ μόνος τρόπος, δηλαδή γιά νά μήν διαπομπευθεῖ ὁ ἄνθρωπος «ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων» καί τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἡ μετάνοιά του, ἐδῶ καί τώρα.
Ἡ μετάνοια ἀπαλείφει ἀπό τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ τά ἁμαρτήματά μας. Αὐτό δέ τό νόημα ἔχουν καί τά σχετικά ρητά, πού ἀναφέρονται στήν λησμοσύνη τοῦ Θεοῦ: «ἁμαρτίας νεότητὸς μου καὶ ἀγνοίας μου μὴ μνησθῇς» (Ψαλμ. 24, 7) καί «μὴ μνησθῇς ἡμῶν ἀνομιῶν ἀρχαίων». (Ψαλμ. 78, 8)
Μετά τήν μετάνοια καί τήν ἐξομολόγηση κλείνει ἡ πληγή τῆς ἁμαρτίας, μένει ὅμως τό σημάδι. Μετά τήν Κρίση θά ἀπαλειφθοῦν καί αὐτά τά σημάδια τῶν ἁμαρτιῶν μας.
Τό δεύτερο αἴτημα πρός τήν Παναγία, πού σχετίζεται μέ τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως εἶναι ἡ ἀπαλλαγή τοῦ πιστοῦ ἀπό τήν καταδίκη, ἀπό τήν «Κόλαση». «Τῆς αἰωνίου μέ ῥυομένη κολάσεως».
Ἡ ἀπαλλακτική ἀπόφαση τοῦ Κριτή θά ἐξαρτηθεῖ κυρίως ἀπό τό «μητρῶον» τοῦ κρινομένου. Ἡ πραγματικότητα ὅμως μαρτυρεῖ ὅτι «οὐδεὶς καθαρὸς ἔσται ἀπὸ ῥύπου ἐὰν καὶ μία ἡμέρα ὁ βίος αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς». (Ἰώβ ιδ´, 4 - 5)  Ὁ δέ Κύριος ἐπεκάλυψε ὅτι ἡ ἀπαλλακτική ἀπόφαση θά ἐξαρτηθεῖ ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν συνάνθρωπό του. (Ματθ. κε´)
 Ὅμως τόσο ὁ ἁγιασμός ὅσο καί ἡ ἀγάπη εἶναι θέματα ἀπέραντα πού ἡ σύντομη χρονική διάρκεια τῆς ζωῆς δέν ἀρκεῖ γιά νά τά βιώσει καί νά τά πραγματοποιήσει ὁ ἄνθρωπος σέ πολύ μεγάλο βαθμό.Ἔτσι, ἕνα εἶναι βέβαιο, ὅτι ὁ ἄνθρωπος θά παρουσιασθεῖ στόν Κριτή μέ ἐλλείψεις, μέ μικρές ἐπιδόσεις, μέ χρεωστικό ὑπόλοιπο.
Ἡ παρουσίαση, λοιπόν, ἑνός τέτοιου «μητρώου» πρέπει  νά  ἔχει σάν συνέπεια τήν καταδίκη. Στό οὐράνιο ὅμως δικαστήριο θά ἰσχύσει διαφορετική οἰκονομία. Εκεί ἡ ἀγάπη δέν θά εἶναι μόνο τό  κριτήριο γιά τόν κρινόμενο, ἀλλά καί ὁ Κανόνας τοῦ Κριτή.
Ἐν ὄψει αὐτῆς τῆς πραγματικότητας, ἡ ὀρθόδοξη πνευματικότητα καταφεύγει στίς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας γιά τήν ὑποκίνηση τῆς φιλανθρωπίας καί τοῦ ἐλέους τοῦ Κριτή. Διότι γνωρίζει ὅτι στήν Κρίση «νικᾶ ἡ τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπία» καί ότι «ὁ τοῦ  Θεοῦ ἔλεος  ἀναπληρώσει τὸ δέον».
Ἡ συμμετοχή τοῦ ἀνθρώπου στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας τοῦ ἐξασφαλίζει τό προνόμιο τῶν πρεσβειῶν τῆς Θεοτόκου, καθώς καί τήν ἐγγύηση γιά τήν ὁριστική ἀπαλλαγή του ἀπό τήν καταδίκη, κατά τήν μέρα τῆς Κρίσεως.
Τό τρίτο αἴτημα πού ὑποβάλλει ὁ πιστός στήν Παναγία καί πού σχετίζεται μέ τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως εἶναι ἡ συμμετοχή στήν δόξα τῆς Αἰωνιότητας. «Τῆς ἀπορρήτου δόξης τοῦ σοῦ Υἱοῦ καί Θεοῦ ἡμῶν κληρονόμον μέ ἀποδεικνύουσα».
Τό αἴτημα αὐτό, ὅπως καί τά δύο ἄλλα πού εἴδαμε προηγουμένως δέν ἔχει τήν ἔννοια τοῦ «ρουσφετιοῦ». Δέν ζητᾶμε, δηλαδή νά πετύχουμε καί νά ἐξασφαλίσουμε εὐεργετήματα, προνόμια καί «κληρονομικά δικαιώματα», χωρίς μάλιστα νά τό ἀξίζουμε ἤ χωρίς καμιά προσπάθεια νά τά ἀποκτήσουμε, ἀλλά ἁπλῶς βάζοντας τό «μεγάλο μέσο» τῆς Παναγίας! Μιά τέτοια ἔννοια βρίσκεται τελείως  ἔξω ἀπό τά πλαίσια τῆς πνευματικότητας.
Τό αἴτημα πού ἀναφέραμε μπορεῖ καί πρέπει νά κατανοηθεῖ μόνο μέσα στά γε¬νικά πλαίσια τῆς χριστιανικῆς ὑπάρξεως καί ζωῆς. Ἡ συμμετοχή,  δηλαδή στήν δόξα καί τήν οὐράνια βασιλεία τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό ἀποκορύφωμα, τό ἐπιστέ-γασμα καί τό τέρμα μιᾶς προσωπικῆς πορείας πού καλύπτει ὅλες τίς φάσεις τῆς ζωῆς ἑνός ἀνθρώπου. Εἰδικώτερα, εἶναι ἡ τελείωση τῆς ζωῆς μέσα στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, πού ἀρχίζει μέ τό Βάπτισμα καί ὁλοκληρώνεται ούσιαστικά μέ τήν συμμετοχή στήν βασιλεία τοῦ Χριστοῦ, πού δέν εἶναι παρά ἡ φανέρωση τῆς Ἐκκλησίας στήν τέλεια μορφή της: «Πιστεύω... εἰς Μίαν, Ἁγίαν... Ἐκκλησίαν»!
Ἡ Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό Ὠμέγα τῆς Ἱστορίας, τῆς γενικῆς καί τῆς προσωπικῆς κάθε ἀνθρώπου. Ἐννοεῖται ὅμως ὅτι στό τελευταῖο αὐτό γράμμα τῆς ἱστορικῆς ἀλφαβήτου δέν φθάνει παρά ἐκεῑνος πού ἄρχισε ἀπό τό πρῶτο, ἀπό τό Ἄλφα. Τό Ω εἶναι ἡ φυσική καί κανονική τελείωση τοῦ Α. Τό Α ὑπάρχει τελικά μέσα στό Ω. Τό Ω ὅμως δέν ὑπάρχει χωρίς τό Α!
Ἡ «Κληρονομιά» τῆς οὐρανίου Βασιλείας ἑπομένως σάν αἴτημα ἀφ' ἑνός μέν εἶναι αἴτημα ζωῆς καί ἀφ' ἑτέρου ἀναφέρεται σάν καταξίωση μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς καί ὄχι σάν στιγμιαῖο «ρουσφέτι» μέσω τῆς Παναγίας.
Γιά νά συμμετάσχει ὁ ἄνθρωπος στήν Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ πρέπει νά πολιτογραφηθεῖ ἀπό τώρα στήν Ἐκκλησία «ἐπὶ τῆς γῆς». Ὁ χριστιανός ἑπομένως εἶναι πολίτης διπλῆς Πολιτείας, τῆς τωρινῆς καί τῆς μέλλουσας καί ὑπό τήν ἔννοια αὐτή εἶναι «κληρονόμος»  ἔχει, δηλαδή ἀπό τώρα ἐξασφαλίσει τήν δυνατότητα τῆς συμμετοχῆς καί στήν αἰώνια πολιτεία τοῦ Χριστοῦ.

Εκτύπωση